Nieuw bestemmingsplan nodig bij verkoop van overheidsgrond?

Wie overheidsgrond verkoopt – ook wel ‘uitgifte’ genoemd, verkoopt meestal grond met een openbare bestemming. Dat verdraagt zich in de praktijk slecht met de wensen van de koper, die veelal de grond graag toevoegt aan de eigen tuin en dus graag particulier gebruikt. Er is weinig animo om overheidsgrond te kopen, waarop je geen hek mag zetten, niet mag bouwen en/of uitsluitend openbaar groen mag hebben. Dan trekken maar weinig bewoner de portemonnee en dreigt een gemeente of waterschap te blijven zitten met gronden die vaak al in gebruik zijn en/of als gevolg van gebrek aan animo moeten worden ontruimd. Dat geeft weer veel handhavingsgedoe.

Veel gemeenten kiezen er dan ook bij verkoop voor het particuliere en dus gewijzigde gebruik van de verkochte grond toe te staan. Dat kan mondeling geschieden of in de koop- of leveringsakte worden opgenomen. De gemeente neemt zich vervolgens voor om de vereiste wijziging van de bestemming ‘nog wel eens te doen’- bijvoorbeeld bij de eerstvolgende herziening of actualisering van het desbetreffende bestemmingsplan. Dan kan deze verandering van het perceel in zowel eigendom als gebruik gelijk worden meegenomen. Andere gemeenten kiezen er voor om een omgevingsvergunning af te geven voor het strijdig gebruik. Of doen gewoon helemaal niets en staan het gebruik oogluikend toe.

Zo af en toe kom ik een compleet bestemmingsplan tegen, die het strijdige gebruik mogelijk maakt. Navraag bij ruimtelijke ordening-specialist mr. Trees van der Schoot leert me dat dit besluit van de gemeente Schiedam een soort parapluplannetje is: voor verschillende locaties in de gemeente wordt één ding geregeld: namelijk de omzetting van de openbare groenbestemming naar een woon- of tuinbestemming. Juridisch gezien is dit dus ‘gewoon’ een bestemmingsplan. Nou is het mogelijk, dat naast de regels van dit bestemmingsplan ter plaatse ook nog regels van een ander plan gelden.

schiedam_bestemmingsplan_snippergroenHet voordeel van zo’n bestemmingsplan is dat je als gemeente het dreigende strijdige gebruik netjes hebt gerepareerd. En dus ook geen handhavingszorgen meer hebt. Het kost wel wat voorbereidingstijd, maar dan heb je ook wat. Maar, wat te doen als een derde-belanghebbende nou met succes zijn of haar rechtsbeschermingspijlen richt op zo’n bestemmingsplan? Of als de raad niet van zins is om deze vast te stellen? Dan kan de koper van overheidsgrond wel eens met de gebakken peren zitten en de gemeente aansprakelijk stellen voor de geleden schade (denk aan handhavings-ellende of non-conformiteit). Of geen mens wil nog overheidsgrond kopen, vanwege gebruiksbeperkingen. Dat lijkt me toch ook weer niet de bedoeling. In de praktijk is het dus iedere keer weer zoeken naar een balans tussen de belangen van betrokkenen en de in te zetten juridische procedures.

Een reactie op “Nieuw bestemmingsplan nodig bij verkoop van overheidsgrond?

  1. Jaap Haalboom zegt:

    Er zijn gemeenten die burgers ter gelegenheid van aankoop van gemeentegrond niet willen lastigvallen met de kosten van het aanvragen en verkrijgen van een omgevingsvergunning (afwijken van het bestemmingsplan), zoals advies- en legeskosten. Inderdaad wordt het privégebruik van openbare grond dan oogluikend toestaan. Dan is het voor die gemeente wel zaak om bij de eerstvolgende aanpassing van het bestemmingsplan , niet te vergeten om de eigendomswisseling van stukjes gemeentegrond mee te nemen in het nieuw plan. In de praktijk vloeit uit deze praktische werkwijze zelden tot nooit bloed.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *